ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ ΚΑΙ ΠΗΛΕΙΟΡΙΤΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΟ ΠΡΟΜΥΡΙ

Και λίγη τοπική ιστορία σήμερα:

Το ξεκίνημα της πηλιορείτικης επανάστασης του 1854 απ´ το Προμύρι.

Η έκρηξη του Ρωσοτουρκικού πολέμου (Κριμαϊκός πόλεμος) το 1853 δραστηριοποίησε τους Θεσσαλούς πατριώτες προς την κατεύθυνση ενός ξεσηκωμού για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας. Στις μυστικές διαβουλεύσεις ανταποκρίθηκε η τότε Κυβέρνηση αλλά και το Παλάτι. Με μεγάλη, λοιπόν, μυστικότητα ο Προμυριώτης μοίραρχος τότε της Χωροφυλακής και μπουλουξής στην Επανάσταση του 1821 Νικόλαος Φιλάρετος, ορίστηκε γενικός αρχηγός της επανάστασης στο Πήλιο, και προς τούτο από την Ιστιαία της Βόρειας Εύβοιας όπου έμενε, σύναξε 310 άνδρες -με δική του κυρίως δαπάνη-, και με πλεούμενα πέρασε μέσα σε μεγάλη φουρτούνα, στον απέναντι Πλατανιά του Προμυρίου τη νύχτα της 24ης Μαρτίου του 1854. Την επομένη ανέβηκαν όλοι στο Προμύρι όπου έγιναν δεκτοί έξω από το χωριό από όλους σχεδόν τους κατοίκους, προύχοντες, ιερείς κ.λ.π. Όλοι μαζί τότε, μέσα σε ατμόσφαιρα εθνικού αναπαλμού, πορεύτηκαν στην εκκλησία, στο καμπαναριό της οποίας ο Φιλάρετος ύψωσε την επαναστατική σημαία που είχε φέρει  από τη βόρεια Εύβοια. Σημαία με άσπρο σταυρό στη μέση και την ανορθόγραφη επιγραφή :

«1854

ΕΛΛΗΝΙΚΗ

ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ

ΣΗΜΑΙΑ ΛΑΥΚΟΣ - ΜΠΡΟΜΥΡΙ»

Ακολούθησε δοξολογία, και στο τέλος ο Φιλάρετος μίλησε σχετικά στο ναό όπου όλοι μαζί φώναξαν «Ζήτω η ελευθερία», και κυκλοφόρησε επαναστατική προκήρυξη την οποία και υπέγραψαν οι πρόκριτοι του Προμυριού και του Λαύκου. Σημαία και προκήρυξη έχουν διασωθεί, και τα αποκαλυπτήριά τους έγιναν την ημέρα της τελετής στο Προμύρι (Κυριακή 14 Μαΐου 2006).

Τη μεθεπόμενη (27-3-1854) ο Φιλάρετος με τους άνδρες του και με καμπόσους Προμυριώτες - ανάμεσα στους οποίους και ο φλογερός Προμυριώτης αρχιμανδρίτης Παΐσιος, έφτασε στο Λαύκο οπού αποθεώθηκε επίσης. Ύψωσε κι εδώ στο καμπαναριό την επαναστατική σημαία και ψάλθηκε δοξολογία  μέσα σε κλίμα πατριωτικής έξαρσης. Τόσο μάλιστα δονήθηκε από τον ξεσηκωμό ο Παΐσιος, ώστε πέθανε σε λίγες ημέρες από καρδιά.

Από το Λαύκο ο Φιλάρετος έφτασε στην Αργαλαστή, κι ύστερα διέσχισε κατά μήκος το Πήλιο έως την περιοχή της Πορταριάς και της Μακρινίτσας, ξεσηκώνοντας όλα τα χωριά σε επανάσταση, ακόμα και εκείνα του Μαυροβουνίου και της Αγιάς.

Μπροστά στην εξέγερση του Πηλίου, αλλά και της περιφέρειας του Αλμυρού απέναντι , οι Τούρκοι τα χρειάστηκαν : Ξεσήκωσαν μεγάλη δύναμη από το Κάστρο του Βόλου κι ανέβηκαν στην επαναστατημένη περιοχή. Έγιναν μάχες στα μέρη Πορταριάς και Μακρινίτσας, κι οι επαναστάτες κρατούσαν καλά την περιοχή, έως ότου μπήκαν στη μέση η Αγγλία και Γαλλία, φιλικά προσκείμενες στην Τουρκία την οποία ήθελαν νικήτρια του πολέμου με τη Ρωσία. Ανάγκασαν, λοιπόν, τότε το βασιλιά Όθωνα και την ελληνική κυβέρνηση να ανακαλέσει τους επαναστάτες. Ανέβηκαν μάλιστα και στο Πήλιο διπλωματικοί αντιπρόσωποι των Αγγλογάλλων κι άσκησαν πιέσεις για να αποσυρθούν οι επαναστάτες. Το ίδιο συνέβη και στις επαναστατημένες άλλες περιφέρειες της Θεσσαλίας. Η Επανάσταση έτσι έληξε, ύστερ´ από τέσσερις μήνες, έδωσε όμως πνοή ώστε να πραγματοποιηθεί άλλη εξέγερση στο Πήλιο (και τη λοιπή Θεσσαλία) το 1878, ξεκινημένη κι αυτή απ´ το Προμύρι, έως ότου οι σύμμαχοί μας αναγκάστηκαν να δώσουν την ελευθερία στο Νομό Μαγνησίας και σε ολόκληρη τη Θεσσαλία (και μέρος της Ηπείρου) το 1881.